Gümrük işi tamamlanaqn yurtdışına çıkan ürün bedeli: Malın fatura üzerinde yazan FOB/FCA değeri.
Kambiyo:TL nin yabancı paraya değer ayarlaması

İhracatçının taahhüdü. Ürün bedelini yurda getirmek, döviz rezervlerine aktarmak. Bedel gelmezse, gönderilen mal geri getirilir.  İstisnalar hariç süre 180 takvim günüdür.

Döviz tevdiyat hesabına gelen para o günkü döviz alış kurundan bozulur. İhracatçıya é”Döviz Alım Belgesi (DBA) “ banka tarafından verilir.

Bozdurma işleminde istisna:

• İhacat bedeli dövizin %702i fiili ihracat tarihinden 90 takvim günü içinde DBA’ne bağlatılırsa taahhüt tamamlanır. %30 luk kısmın bağlanmasına gerek kalmaz.
• Her bir gümrük beyannamesi bazında 100.000USD  ve altında kalan ihracat bedeli dövizin yurda getirilmesi, getirilirse bozdurulması gerekmez.. Buna TERKİN denir. Bunun için ihracatçının bankasına terkin dilekçesi vermesi gerekir.

İthalatçının taahhüdü: Malın yurda getirilmesi, mal gelmezse gönderilen bedelin geri getirilmesi.

Peşin  ödeme: Mal bedelinin mal sevk edilmeden önce (yola çıkmadan önce) ihracatçının hesabına yattığı ödeme şekli.
Orijin: Malın üretildiği ülke (malın %75 oranında değişikliğe uğradığı ülke)

Dış ticaret için tamamlanması gereken prosedürler:

• Ticari vergi no
• İhracatçı birliğine, ithalatçı birliğine üye olmak

 

Dış ticarette taraflar:

Gümrük müşavirleri, gümrük işlemleri: ICC nin hazırladığı Inconterms uygulamaları kapsamında ihraç gümrük işlemlerini ithalatçı, ithal gümrük işlemlerini ihracatçı veya her iki gümrük işlemini sadece ihracatçı veya ithalatçı yapabilmektedir. (Karşılıklı anlaşmayla).

Nakliye: Nakliye tektir.

Sigorta işlemleri: Nakliye sırasında malın zarar görmesi riskine karşı yapılır. İhracayçı veya ithalatçı tarafından yapılabilir. Ancak, anlaşılan Incoterms terimi eğer bir “F” terimi ise (FOB, FCA veya FAS) sigorta mutlaka ithalatçı tarafından, “D” terimi ise mutlaka ihracatçı tarafından yaptırılır ve bedeli ödenir.

Banka işlemleri: Hem ihracatçı hem ithalatçı ülkede oluşan masraflardır.

Dış ticarette dahil olan kurumlar:

• ihracatçı Birlikleri
• İthalatçı Birlikleri
• Ticaret odaları
• Sanayi odaları
• Tarım İl Müdürlükleri
• Standardizasyon Denetmenlikleri: Dış Ticaret Müsteşarlığının  Standardizasyon Genel müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösterir.
• Özellikle ithalat işlemlerinde ilgili bakanlıklar
• Dış Ticaret Müsteşarlığı
• Gümrük Müdürlükleri

Fiili dış ticaret işlemleri: Teklif ve teklif öncesi süreçte yapılan faaliyetleri kapsamaz. Malın tüm resmi işlemlerinin tamamlanarak sevk edilmesi ile başlayan süreçtir.

Dış Ticaret İşlem Akışı:

Satış→Alış                            İB.:İhracatçı  Birliği

İhracat→ İthalat                    DTM. Dış Ticaret Müsteşarlığı

♂ İhraçatçı

♀ İthalatçı

▓ Ürün

$ Ürün bedeli

∏ Gümrükçü

 Banka

♂→♀        1-Sözleşme imzalanması şart değil.
♂→İB       2-İhracatçı satacağı ürünle ilgili bir ihracatçı birliğine üye olur. Faturası ve gümrük   beyannamesini ihracatçı birliğine onaylatır.
♂→DTM   3-İlgili kuruluşlara başvurular.
       TİCARET ODASI
       SANAYİ ODASI
       TARIM İL MÜDÜRLÜKLERİ
-      STANDARDİZASYON DENETMENLİKLERİ
 VESAİK:
       MENŞE ŞEHADETNAMESİ
       SAĞLIK BELGELERİ
       KONTROL BELGESİ
       ATR, EURO,BELGELERİ VS.
          4-İhracatçı♂→ hazırladığı küçük vesaik seti (fatura ve konşimentodan oluşur) ve          
↓                    ürünü gümrük müşavirine teslim eder.
∏    ♂         5- Ürünün nakliyesi
                   6-Gümrük tarafından son onayları verilmiş olan vesaik ihracatçıya iade edilir.
♂→♀         7- ihracatçı, kendisine iade edilmiş ürünün sevk edildiğini gösteren vesaik içerisinden ithalatçının talep etmiş olduğu belgeleri nakliye aracı, posta veya banka kanalıyla (bankaların garantör veya aracı olarak görev alacağı dış ticaret işlemlerinde) ithalatçıya gönderir. (Garantör=garanti veren)
(Vesaik mukabili ödeme şekillerinde ithalatçı mal bedelini kendi bankasına ödedikten veya ödemeyi yapacağı poliçe nevi bir belge ile taahhüt ettiği durumlarda bankadan vesaiki teslim alabilir.)
♀→ ∏       8-9- İthalatçı gönderilen vesaiki kendi gümrüğüne ibraz eder. İthalatçılar kendi ülkelerinde hazırlayacakları vesaik ile malı gümrükten çekerler.
                  10- İthalatçı ödemeyi gerçekleştirir.

 

ULUSLAR ARASI TİCARİ TERİMLER  (INCOTERMS 2000)
Uluslar arası  Ticaret Odası (ICC: International Chamber of Commerce)

GRUP E   (ÇIKIŞ)

• EXW: EXWORKS

GRUP F   (NAVLUN ÖDENMEMİŞ)

• FOB: FREE ON BOARD
• FCA: FREE CARRIER
• FAS.  FREE ALONGSIDE SHIP

GRUP C    (NAVLUN ÖDENMİŞ)

• CFR: COST AND FREIGHT
• CPT:  CARRIAGE PAID TO…
• CIF:   COST, INSURANGE AND FREIGHT
• CIP:   COST, INSURANCE PAID TO…

GRUP D    (VARIŞ)

• DAF: DELIVERED AT FRONTIER
• DES:  DELIVERED EXSHIP
• DEQ:  DELIVERED EXQUAY (DUTY PAID)
• DDU.  DELIVERED DUTY UNPAID
• DDP.   DELIVERED DUTY PAID

GRUP E  
EXV  ---EXWORKS
Satıcının ülkesinde işyerinde teslim.
Malları satıcının iş yerinden teslim alarak istenilen yere taşımaya ilişkin masraf ve risk alıcıya aittir. Satıcı açısından bu tür bir satışın yurtiçi satıştan farkı yoktur.

GRUP F   (NAVLUN ÖDENMEMİŞ)
FCA: FREE CARRIER
Satıcının ülkesinde teslim yeri belirterek taşımacıya teslim.
Satıcı, ihracat formalitelerini yerine getirdikten sonra malları alıcının adını verdiği yerde, alıcının belirlediği taşımacıya teslim eder. Alıcı tarafından kesin bir teslim noktası belirtilmediği takdirde, satıcı öngörülen bölge veya taşıma menzili gerisinde bir noktayı teslim  noktası olarsak belirleyebilir. Taşımacı ile sözleşme yapılması için satıcının yardımı talep edildiğinde, satıcı bu yardımı riski ve masrafları alıcıya ait olmak üzere yapabilir.bu terim multimodal taşımacılık dahil bütün taşıma şekilleri için kullanılır.
Multimodal taşımacılık. Birden fazla taşıma etabı ve aracı gerektiren taşımacılık.

Taşımacıya teslim aşağıda hallerde yerine getirlmiş sayılır:
Demiryolu nakliyesi: Malların miktarı bir vagonu veya konteyneri tamamen dolduruyorsa yüklenen veya vagon veya konteynerin demiryolu idaresi veya bir temsilcisi tarafından teslim alınması gerekir.
Malların miktarı bir vagonu veya konteyneri tamamen doldurmuyorsa, malların demiryolu teslim alma noktasında veya demiryolu idaresince temin edilen bir araca veya konteyner servisi veren firmanın göstereceği yer veya araca teslim edilmesi gerekir.
Karayolu nakliyesi: Yükleme satıcının işyerinde yapılıyorsa, mallar alıcının temin ettiği araca yüklenir. Malların taşımacının işyerinde teslimi halinde ise malların taşımacıya veya onun belirleyeceği başka bir şahsa teslimi gerekir.
Denizyolu nakliyesi:
Malların bir konteyneri doldurması (Full Container  Lot/FCL).:
Dolu konteynırın deniz taşımacısı tarafından alınması, deniz taşımacısı adına hareke eden bir deniz işletmecisine götürülmesi halinde ise konteynerin deniz terminaline girmesi gerekir.
Malların bir konteyneri doldurmaması (Less than a Container Lot/LCL) veya konteynere konmaması: Satıcı malları taşıma termşnaline getirmek zorundadır. Mallar deniz taşımacısına veya onun adına hareket eden başka bir şahsa verildiğinde teslimat tamamlanmış olur.
Havayolu nakliyesi: Malların hava taşımacısı veya onun adına hareket eden başka bir şahsa verilmesi ile taşımacoya teslim yükümlülüğü tamamlanmış sayılır.

Ürünün gümrük işlemlerinin tamamlanıp nakliye aracına yüklenmesi ile ihracatçının sorumluluğu sona ermektedir.

FAS    FREE  ALONGSIDE SHIP
Satıcının ülkesinde ismi belirtilen limanda gemi yanında teslim.
Malı taşıyacak charter veya charter party geminin yükleme iskelesine yanaşamamasındN dolayı yüklemenin açıkta yapılacağı durumlarda kullanılır. Bütün masraflar satıcıya ait olup, satıcı malı , alıcının adını bildirdiği geminin yanında vealıcının belirttiği zamanda malları hazır bulundurur. Bu andan itibaren riskler alıcıya aittir. Seçilen geminin vinçli olması gerekir. Malın gemiye yüklenme masrafları alıcıya aittir. Gümrük işlemleri ve masrafları satıcıya  aittir.

FOB   FREE ON BOARD
Satıcının ülkesinde ismi belirtilen sevk linmanında gemide teslim.
Mallar alıcının belirlediği sevk limanında ve  alıcının belirlediği tarihte, alıcı tarafından ismi verilen geminin bordasını aştığı anda satıcı teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. Bundan sonra her türlü masraf ve risk alıcıya geçer. İhracat formalitelerini yerine getirmek satıcıya aittir.
Ro-Ro  (R:oll-on-Roll-0f) veya konteyner taşımacılığı yapılan hallerde bu terim yerine FCA teriminin kullanılması daha uygun olur.

FOB STOWED. Malın ihracatçı tarafından gemi ambarına inene kadar bütün masraf ve sorumluluğun karşılanması
FOB TRIMMED: FOB STOWED ile ambara inen malların ambar içinde istiflenmiş olması.

FOB sadece gemi nakliyesi ile yapılan taşımacılık sistemlerinde kullanılır. Gemilerde konteyner (liner gemiler) ve kamyon taşıması (ro-ro)  yaparsa FOB kullanılmaz.

Geminin Nominasyonu ve Teyidi: taşımayı gerçekleştirecek olan geminin organizasyonu ithalatçıya aittir. İthalatçı, ihracatçıdan yükleme şartlarını ve liman / iskele özelliklerini öğrenmek   zorundadır. İthalatçının ihracatçıdan öğrenmesi gereken belli başlı özellikler şunlardır.

• Yüklemenin gerçekleştirileceği liman/iskele adı
• İskelenin draftı (deniz dibi ile yüzeyi arasındaki yükseklik)
• İskelenin uzunluğu
• Vinç sayısı ve kapasiteleri
• Liman programı

 

İthalatçı en kısa sürede yüklemeye/taşımaya en uygun gemileri kiralamadan önce ihracatçının kabulüne sunmak zorundadır. İthalatçının, kabulü için ihracatçıya yaptığı bu bildirime VESSEL NOMINATION denir. İhracatçının gemiyi kabul etmesi halinde ithalatçıya göndereceği mesajın başlığı STEM CONFIRMATION’dır. İthalatçı stem confırmation’ın kendisine ulaşmasından sonra gemiyi kiralayabilir.

GRUP C
CFR   COST AND FREIGHT
Alıcının ülkesinde adı belirtilen boşaltma limanına kadar navlun ödenmiş olarak teslim.
Deniyolu taşımasında kullanılır. Satıcı tarafından taşıma sözleşmesi yapılır.
Mallarla ilgili risk, FOB da olduğu gibi mallar gemi bordasını geçtiği andan itibaren alıcıya geçer. Yüklemeden itibaren doğacak navlun hariç bütün masraflar alıcı tarafından karşılanır. Taşıma sigortasının yapılması konusunda satıcının bir yükümlülüğü yoktur. Ancak, alıcıya gerekli bilgileri vermek zorundadır.

CPT CARRIAGE PAID TO…
Alıcının ülkesinde adı verilen varış noktasına kadar navlunu ödenmiş olarak teslim.
CFR’nin denizyolu dışındaki taşıma şekilleri için kullanılabilen alternatifidir.
FCA’nın navlunun ihracatçı tarafından ödenmiş şeklidir.
Satıcı, malları kendisi tarafından belirlenen taşımacıya teslim ettiği anda mallarla ilgili navlun dışındaki bütün masraf ve riskler alıcıya geçer. Belirlenen varış noktasına kadar birden fazla nakliye şekli kullanılıyorsa mallar ilk taşımacıya teslim edildiği anda risk alıcıya geçer. İhra formalitelerinin yerine getirilmesinden satıcı sorumludur. Taşıma sigortasının yapışması konusunda satıcının bir yükümlülüğü yoktur. Ancak alıcıya gerekli bilgileri vermek zorundadır.

CIF    COST, INSURANCE AND FREIGHT
Alıcının ülkesinde adı belirtilen varış limanında navlun ve sigorta primi ihracatçı tarafından ödenmiş olarak teslim.
Sadece deniz taşımasında kullanılır. Sigorta asgari riskleri kapsamaktadır. Sigorta ettirilen değerin sözleşme tutarının %10 fazlası ile ve sözleşmenin para birimi cinsinden olması gerekir.

CIP     CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO….
Alıcının ülkesinde adı belirtilen varış noktasına kadar sigorta primi ve navlun ihracatçı tarafından ödenmiş olarak yapılan teslim.
Sigorta asgari riskleri kapsamaktadır. Sigorta ettirilen değerin sözleşme tutarının %10 fazlası ile ve sözleşmenin para birimi cinsinden olması gerekir.
İhraç işlemlerinden satıcı sorumludur. Denizyolu taşımacılığında kullanılır.

GRUP D
DAF    DELIVERED AT FRONTIER
Sınırda adı belirtilen yerde teslim.
Mallar, ihracat formaliteleri satıcı tarafından tamamlanmış olarak, sınırda adı belirtilen yerde fakat komşu ülkenin gümrüğünden önce alıcının emrine hazır bulundurulur. Yer ismi belirtilerek hangi ülke sınırının kastedildiği büyük önem taşımaktadır. Demiryolu ve karayolu taşımacılığında kullanılır. Taşıma sigortası yapılmasında satıcının yükümlülüğü olmayıp, alıcıya gerekli bilgileri vermek zorundadır. Mallarla  ilgili riskler, belirlenen süre içinde veya tarihte, belirlenen tarihte , belirlenen yerde, malların alıcının emrine amade hale getşrilmesiyle alıcıya geçer.

DES      DELIVERED EXSHIP
Alıcının ülkesinde adı belirtilen varış limanında gümrük vergileri ödenmiş olarak teslim.
Sadece denizyolu taşımasında kullanılır. Satıcı malları adı verilen varış limanında, geminin bordasında, gümrük işlemlerinden önce alıcının emrine hazır bulundurduğunda teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş olur. Bu noktaya kadar risk ve masraf satıcıya aittir.

DEQ  DELIVERED EXQUAY (DUTY PAID)
Alıcının ülkesinde adı belirtilen varış limanında gümrük vergileri ödenmiş olarak teslim.
Sadece denizyolu taşımacılığında kullanılır. Satıcı adı belirtilenbir varış limanında mallar satıcı tarafından gümrüklenmiş olarak rıhtımda alıcının emrine hazır bulundurur. Bu noktaya kadar risk, masraflar ve vergiler satıcı tarafından üstlenilir. İthal lisansının temini satıcıya ait olduğundan satıcı doğrudan veya dolaylı olarak ithal lisansını temin edebilecek durumda değilse,  bu terim sözleşmede kullanılmamalıdır. İthal işleminin alıcı tarafından yapılması ve gümrük vergisinin de alıcı tarafından ödenmesi konularında anlaşmaya varılmışsa, bu terimdeki DUTY PAID ibaresi yerine, DUTY UNPAID ibaresi kullanılmalıdır. İthal işlemleri sırasında tahakkuk eden bazı masrafların satıcının yükümlülüğünden çıkarılması konusunda anlaşmaya varılmış ise, terimin yanında bu husus açıkça belirtilmelidir (örneğin KDV satıcı tarafından ödenmeyecekse VAT UNPAID ifadesinin eklenmesi gerekir.) Taşıma sigortasının yapılmasında satıcının bir yükümlülüğü yoktur. Ancak, sigortayı yaptırması için alıcıya mutlaka gerekli bilgileri vermek zorundadır.

DDU   DELIVERED DUTY UNPAID
Alıcının ülkesinde adı verilen varış yerinde gğmrük vergisi ödenmeden teslim.
Satıcı , ithal ülkesinde adı belirtilen yerde malları hazır bulundurur. O noktaya kadar hertürlü risk ve maliyet ile gümrük formalitelerini sonuçlandırmaya ilişkin maliyet ve riski, fiili ithal sırasındaki vergi, harç ve diğer resmi giderler hariç satıcı üstlenir. Alıcı zamanında fiili ithal işlemlerini yapmadığı takdirde doğacak risk ve ek masraflar alıcıya aittir. Gümrük formöalitelerinin sonuçlandırılması ve bundan kaynaklanan tüm maliyetin ve riskin satıcı tarafından üstlenilmesi konusunda anlaşmaya varılmışsa, terime bu durumu yansıtan ifadeler eklenmelidir.Taraflar ithal sırasında ödenmesi gereken bazı giderlerin (KDV gibi) satıcının yükümlülüğüne dahil edilmesini isterlerse terime bu durumu yansıtan ibareler eklenmelidir. (DDU VAT PAID). Taşıma sigortasının yapılmasında satıcının bir yükümlülüğü yoktur. Ancak, sigortayı yaptırması için alıcıya mutlaka gerekli bilgileri vermek zorundadır.

DDP  DELIVERED DUTY PAID
Alıcının ülkesinde adı verilen varış noktasında gümrük vergisi ihracatçı tarafından ödenmiş olarak teslim.
Satıcı, ithal ülkesinde adı belirtilen bir varış noktasında malları gümrüklenmiş olarak hazır bulundurur. Bu noktaya kadar her türlü risk ve maliyeti (vergiler dahil) satıcı üstlenir. Satıcının en fazla risk ve maliyet üstendiği terimdir.  Satıcının veya dolaylı olarak ithal lisansını temin edemeyeceği durumlarda bu terim kullanılmamalıdır. İthal işlemleri sırasında tahakkuk eden bazı masrafların alıcının yükümlülüğüne dahil edilmesi konusunda anlaşmaya varılmışsa terimin yanında bu husus belirtilmelidir. (örneğin, KDV yi satıcı ödemeyecekse VAT UNPAID  ibaresinin eklenmesi gerekir. Taşıma sigortasının yapılmasında satıcının bir yükümlülüğü yoktur. Ancak, sigortayı yaptırması için alıcıya mutlaka gerekli bilgileri vermek zorundadır

ÖDEME ŞEKİLLERİ
Peşin ödeme
Akreditif (kredi mektubu)
Kabul kredili ödeme
Vesaik mukabili ödeme
Mal mukabili ödeme

PEŞİN ÖDEME   ADVANCE PAYMENT
Sevkiyat gerçekleşmeden ödeme
Karşılığı peşin ödenen malın DAB tarihinden itibaren 18 ay içinde ihracatın gerçekleşmesi gerekir. Aksi takdirde para iade edilir. Banklar KKDF (Kaynak kullanıcı destekleme fonu) ve gecikme faizi toplamını bloke eder, ihracattan sonra bloke çözülüp ihracatçıya iade edilir.

AKREDİTİF (LETTER OF CREDIT)
UCP 500 Vesikalı Krediler İçin Yeknesak Teamüller ve Uygulamalar bildirgesine göre akreditif tarafları:

• Akreditif  Amiri (Apliciant): Akreditifi açtıranveya açma emrini veren ithalatçı.
• Amir Banka (Issuing Bank): Areditif amirinin talimatına uygun olarak akreditif açan bankadır.ithalatçının talep ettiği şartlara uygun vesaikin temini karşılığında ödemenin yapılmasını sağlar.
• Muhabir Banka (Correspondant Bank): İhracatçının bankasıdır. İthalatçının bankası ile ihracatçının bankası arasında muhabir ilişkisi olması, birbirleri nezdinde hesabı olan bankalar olması gerekir. Aksi takdirde ihracatçı bankasını değiştirir.

Muhabir banka, üstlendiği göreve göre çeşitli isimler alabilir:

• İhbar Bankası (Advising Bank): Akreditifi lehdara teyitte bulunmadan sadece ihbar eder. Lehdara karşı ödeme yükümlülüğü yoktur.
• Teyit Bankası (Confirming Bank): Akreditifte, amir banka dışında kendisinin kesin yükümlülüğünü de ekler. Sorumluluğu amir bankanın sorumluluğu derecesindedir.

4. Akreditif Lehdarı (Beneficiary): Lehine akreditif açılan ihracatçıdır. Vesaik akreditif şartlarına uygun değilse yaptığı ihracatın bedelini amirin vesaiki aksaklıklarıyla birlikte kabul ettiği hususundaki talimatı üzerine almaya hak kazanır.    

Akreditif Ödeme İşlem Akışı.:

1. İthalatçı ve ihracatçı arasında bir alım satım sözleşmesi yapılır.
Malın cinsi, nitelikleri, miktarı, fiyatı, döviz cinsi, malın sevki, teslim şekli ve ödeme şekli akreditifte yer alır.
2. İthalatçı bankasından ihracatçı lehine akreditif açmasını ister, parasını yatırır.
3. İthalatçının bankası (Amir Bank) akreditifi ihracatçının ülkesindeki muhabir bankaya iletir. Akreditif teyitli ise akreditif kuşat (açılış) mektubunda belirtir ve akreditifin lehdara teyidini ister.
4. Aracı banka ihracatçıya akreditif açıldığını ihbar eder. Teyitli akreditifte, aracı banka kuşat mektubunun bir kopyasını lehdara gönderirken, banksının teyidini bildiren yazıyı da ekler.
5. İhracatçı malları akreditif şartlarına uygun olarak ve yükleme vadesinde sevk eder.
6. İhracatçı belgeleri (vesaiki) ibraz süresi içinde aracı bankaya sunarak ödeme talebinde bulunurlar.
7. Banka belgeleri kontrol eder, belgeler uygunsa;
-teyitli akreditifte ödemeyi hemen yapar
-teyitsiz akreditifte amir bankadan ödeme talimatı ister.
8-Muhabir banka, belgeleri amir bankaya (ithalatçının bankasına) gönderir.
9- Amir banka, vesaikin uygun bulunmasını alıcıya bildirir.
10- Alıcının hesabı banka hesabına borçlandırılır. Peşin paralı işlemde vesaik bedeli başlangıçta tahsil edilmiş olacağından bu aşamada sadece bir fark ortaya çıkarsa bu fark tahsil edilir.
11- Amir banka bedeli ve masraflar tahsil edilen vesaiki alıcıya teslim eder.

AKREDİTİF  ÇEŞİTLERİ

Güvenilirlik Açısından;

Revocable  / Dönülebilir (Kabilirücu) Akreditifler : Lehdara önceden haber verilmeden ve onayını almadan herhangi bir anda amir banka tarafından değiştirilrbilir veya iptal edilebilir.
Irrevocable / Dönülemez (Gayrikabilirücu) Akreditifler: Amir banka varsa teyit bankası ve lehdarın mutabakatları olmadan ne iptal edilebilir ne de değiştirilebilir.
Akreditif metninde akreditifin dönülebilir veya dönülemez olduğu belirtilmemişse dönülemez olarak kabul edilir.

Ödeme Sorumluluğu Açısından

Confirmed L/C (Teyitli Akreditifler): Akreditif metninde teyit talimatı  teyit talimatı verilmiş olmalıdır. Bu konuda bir açıklık yoksa akreditif teyitsiz kabul edilir. Akreditifin dönülemez (irrevocable) açılmış olması gerekir.

Unconfirmed L/C (Teyitsiz Akreditifler): Aracı bankanın ödeme konusunda herhangi bir sorumluluğu yoktur. Görevi akreditifi lehdara ihbar etmektir.

Ödeme Şartları Açısından
Ödemenin aşağıdaki yollardan hangisiyle yapılacağının, ödeme kabul ve ciro işlemlerinin hangi banka tarafındanyapılacağının akreditiflerde belirtilmesi gerekir.

At Sight Payment (Görüldüğünde .Ödemeli Akreditif): Ödeme amir bankaca veya amir bankanın verdiği yetkiye dayanarak teyit veya ihbar bankasınca lehdarın akreditif şartlarına uygun vesaiki ibraz etmesi üzerine yapılır.

Deffered Payment (Vadeli Akreditif): Ödeme akreditifte belirtilmiş olan “ödeme vesaikin ibrazından, fatura tarihinden veya sevk tarihinden 60,90,120 veya 180 gün sonra yapılacaktır” gibi ibarelerde belirtilen sürenin sonunda yapılır.

Kullanış Amacı Açısından

Fixed L/C (Adi Akreditif) : Akreditif talimatında belirtilen limitin bir defa kullanılmasıyla hükümden düşer. Kısmi sevkiyata izin verilen akreditiflerde her parti sevkiyata ait vesaikin ibrazı karşılığında ödeme yapılabilir. Ancak, bir veya birkaç partide yapılan ödemelerin toplamı hiçbir zaman akreditif limitini aşamaz. Rotatif şekilde açıldıkları belirtilmemiş olan akreditifler adi olarak kabul edilir.

Revolving L/C (Rotatif Akreditif): Belirli bir müşteriden sürekli veya yüksek tutarlı alımlarda kullanılır. Akreditif tutarının tamamı veya bir kısmı kullanıldıkça ek bir değişiklik talimatına gerek olmadan aynı şartlarda veya aynı tutar için vade içerisinde kendiliğinden yenilenir. Rotatif akreditiflerde dönerlik şartı ya miktarla ya da süreyle sınırlandırılır. Miktara göre devredilen akreditiflerde akreditif tutarı, kaç kere dönebileceği ve böylece ödemeler toplamının sınırı belirlenmektedir. Süreye göre devreden akreditiflerde  ise her sevkiyatın yapılacağı dönem de belirlenir. Bu tip akreditifler cumulative (biriken) veya non-cumulative (birikmeyen) olmak üzere iki şekilde açılabilir. Biriken akreditifte, bir dönemde kısmen veya tamamen kullanılmamış akreditif tutarı müteakip dönemdeki tutara eklenerek kullanılabilir. Bu hakkın olabilmesi için akreditifte mutlaka biriken şartının belirlenmesi gerekir. Birikmeyen akreditifte ise kullanılmayan kısımdan onu izleyen dönemde faydalınamaz, bu kısım iptal edilmiş sayılır.

Transferable L/C (Devredilebilir Akreditif): Akreditif  konusu malların tek firma tarafndan temini mümkün olmayacaksa ya da ihracatçı aracı ise, ayrı ayrı  akreditif açmaya veya akreditif şartlarını değiştirmeye gerek kalmaksızın akreditifin kısmen veya tamamen bir ya da daha fazla üçüncü şahısa (ikinci lehdar) ödenmesi hususunda başlangıçta yetki veren akreditiflerdir. Akreditif amir banka tarafından açık bir biçimde “transferable (devredilebilir)” olarak adlandırıldığı takdirde devir yapılabilir. Devirde, ilk akreditifteki şartlar değiştirilmemekte, sadece miktar, mal fiyat, akreditif vadesi, vesaik ibraz süresi, sevkiyat süresi, sevkiyat süresi tarafların kabulü ile değiştirilebilmektedir.
Akreditifin ilk lehdarı, ikici lehdarın kendisine kesmiş olduğu faturayı alarak, kendinin ledarı olduğu ilk akreditif şartları gereği belirtilen fiyat ve miktar üzerinden düzenleyeceği ihracat fatursını bankaya ibraz eder. Böylece, ithalatçı ilk lehdarın bu işten ne kadar komisyon kazandığını ve ikinci lehdarın kim olduğunu öğrenemez. Sadece dönülemez akreditifler devredilebilir.

Back –to Back L/C (Karşılıklı Akreditif): Bir ithalat akreditifinin bir ihracat akreditifi ile karşılanmasına olanak sağlayan akreditiflerdir. Bu akreditifler, transit ticarette, aracı vasıtasıyla yapılan satışlarda kullanılır. Transit ticarette aracı firma hem ithalatçı, hem de ihracatçı durumundadır. Aracı firma, satış yapacağı firmaca lehine açılmış bulunan akreditifi teminat göstererek kendisinin ithalat yapacağı firma lehine bir akreditif açabilir. Bu ikinci akreditife, karşılık gösterilerek açılacağı için karşılıklı akreditif adı verilir.

 İHRACAT ŞEKİLLERİ

1- ÖZELLİK ARZETMEYEN İHRACAT

İhracatçılar, özellik arz etmeyen ihracatta, ihracatçı birliklerine onaylattıkları gümrük beyannamesi ile birlikte, ihracatın yapılacağı gümrük idaresine müracaat ederler.

2- KAYDA BAĞLI İHRACAT

Kayda Bağlı İhracat listesi kapsamında yer alan malların ihracatında ihracatçılar, gümrük beyannamesi ile birlikte kayıt için ilgili ihracatçı birliklerine müracaat ederler. Birlikler onayladıkları gümrük beyannamelerine kayıt meşruhatı düşerek, gümrük idarelerine tevdi edilmek üzere ihracatçıya verirler. İhracatçılar, birliklerce kayıt meşruhatı düşülerek onaylanmış gümrük beyannamesi ile birlikte ihracatın yapılacağı gümrük idaresine müracaat ederler.

3- KREDİLİ İHRACAT

İhracat yönetmeliği çerçevesinde kredili ihracat,iki ve çok taraflı kredi anlaşamaları dışında kalmak kaydıyla ihracat bedelinin Türk Parası Kıymetini Koruma Mevzuatında öngörülen süreleri aşacak şekilde yurda getirilmesine imkan tanıyan ihracat türüdür.

Madde ve/veya ülke politikası açısından Dış Ticaret Müsteşarlığınca getirilebilecek düzenlemeler kapsamındaki mallarla ilgili kredili ihracat talepleri bu Müsteşarlığın görüşü alındıktan sonra, bunun dışında kalan mallara ilişkin talepler ise satış sözleşmesinde belirtilen esaslar dahilinde doğrudan ihracatçı birliklerince sonuçlandırılır.

Fiili ihraç tarihinde başlayan kredili ihracat süresi tüketim mallarında iki (2) yıl, yatırım mallarında beş (5) yıldır.

4-KONSİNYE İHRACAT

Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere dış alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube ve temsilciliklerine mal gönderilmesi şeklinde yapılan ihracat biçimidir.

Konsinye ihraç talepleri ihracatçı birliklerine yapılır. Konsinye ihraç izinlerinin süresi 90 gündür.Konsinye olarak gönderilen malların fiili ihraç tarihinden itibaren 1 yıl içinde satılması gerekir. Haklı ve zorunlu nedenlerle bu süre izin veren merci tarafından toplam 1 yıla kadar uzatılabilmektedir.

Bu tür ihracatta bedelin kesin satışı müteakıp 180 gün içinde yurda getirilmesi gereklidir. Malların satılmaması durumunda ise Gümrük Mevzuatı çerçevesinde ülkemize geri getirilmleri zorunludur.

5-TİCARİ KİRALAMA YOLUYLA YAPILACAK İHRACAT

Malların bir bedel karşılığında belirli bir süre kullanılmak üzere geçici olarak ihracını ifade eder.

Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracatta süre bir yıldır. Bu süre, bitiminden önce başvurulmak kaydıyla haklı ve zorunlu nedenlerle izni veren merci tarafından toplam bir yıla kadar uzatılabilir.

Ticari kiralamaya konu malın kesin satışı halinde satış bedelinin kesin satış faturası tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yurda getirilmesi zorunludur.

6-BAĞLI MUAMELE VE TAKAS

Bağlı Muamele ve Takas ihraç veye ithal edilen, mal, hizmet veya teknoloji transferi bedelinin; kısmen veya tamamen mal, hizmet, teknoloji transferi veya kısmen döviz ile karşılanmasını ifade eder.Bu işlem iki ülke arasında yapılıyor ise Takas, ikiden fazla taraf söz konusu ise Bağlı Muamele olarak adlandırılmaktadır.

Bağlı Muamelede izin süresi 6 ayı aşmamak kaydıyla anlaşmada yer alan süre kadardır.Bu süre bitiminden önce başvurulmak kaydıyla izin veren merci tarafından iki yıla kadar uzatılabilir.

7-BEDELSİZ İHRACAT

Bedelinin Kambiyo Mevzuatı çerçevesinde yurda getirilmesi zorunluluğu olmayan ihracat şeklidir.
Bedelsiz olarak ihraç edilebilecek mal ve eşyalar:

* Gerçek veya tüzel kişiler tarafından götürülen veya gönderilen hediyeler, miktarı ticari teamüllere uygun numuneler ile reklam ve tanıtmı eşyaları.
* Daha önce usulüne uygun olarak ihraç edilmiş malların bedelsiz göderilmesi ticari örf ve adetlere uygun parçaları, fireleri ile garantili olarak ihraç edilen malların garanti süresi içinde yenilenmesi gereken parçaları.
* Yabancı misyon mensuplarının, Türkiye'de çalışan yabancıların yurt dışına hane nakli suretiyle gidecek Türk vatandaşlarının, daimi veya geçici görevle yurt dışına giden kamu görevlilerinin bu durumlarının ilgili mercilerce belgelenmesi şartıyla beraberlerinde götürecekleri, gönderecekleri veya adlarına gönderilecek eşya veya taşıtlar.
* Yurt dışında yerleşik tüzel kişiler, yabancı turistler ve yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının beraberinde götürecekleri, gönderecekleri eşya veya taşıtlar
Yukarıda sayılan mal ve eşyaların ilk iki maddede yer alanlar ticari amaçlıdır ve bunlardan değeri 10.000 Dolara kadar olanların bedelsiz ihracına doğrudan gümrük idareleri veya posta gümrükleri, 10.000 dolar'dan 25.000 dolara kadar olanların bedelsiz ihracına ihracatçı birlikleri, bu değerin üzerindekilerinin ihracına ise Müsteşarlık tarafından izin verilir.

8-BAVUL TİCARETİ

Turistler ülkelerine dönüşlerinde herhangi bir miktar ve değer kısıtlaması olmaksızın ülkemizden satın aldıkları malları beraberlerinde götürebilmektedir. Bu tür satışlar Bavul Ticareti olarak nitelendirilmektedir.

9-TRANSİT TİCARET

Alış ve satış bedelleri arasında lehte fark bulunması esas olmak üzere, mal bedelleri için tranfer yapılarak veya yapılmaksızın, satın alınan yabancı menşeli veya Türk menşeli olup da yurt dışına satılmış malların transit olarak veya doğrudan doğruya, ithalat ve ihracat rejimi hükümlerine tabi olmaksızın başka bir ülkeye satılmasıdır.

Transit ticaret talepleri, "Transit Ticaret Formu" düzenlenmek suretiyle bankalara yapılır.

Transit ticarete konu olan mallarla ilgili olarak, ithalata ve ihracata ilişkin vergi, resim, harç ve fon tahsil edilmez,

Uluslararası anlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile Müsteşarlığın madde politikası itibariyle transit ticaretinin yapılmasını uygun görmediği mallar transit ticarete konu olamaz.

İthalat ve ihracat yapılması yasaklanmış ülkelerle transit ticaret yapılamaz.

10- İTHAL EDİLMİŞ MALLARIN İHRACI

İthalat Rejimi çerçevesinde ithal edilmiş ve vergileri ödenmiş bulunan yabancı menşeli yeni veya kullanılmış malların ihracı özellik arz etmeyen ihracat kapsamında yapılır. Ancak, ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat, yatırım mevzuatı ile Gümrük Mevzuatı'nın mahrecine iade hükümleri saklıdır.

11-SERBEST BÖLGELERE YAPILACAK İHRACAT

Serbest bölgeler, bir ülkenin ulusal egemenlik sınırları içinde bulunmakla birlikte gümrük sınırları dışında kalan, ülkedeki mali ve ekonomik alanlara yönelik devlet düzenlemelerinin tamamen ortadan kaldırıldığı veya kısmen uygulandığı bölgelerdir.

Serbest Bölgeler kanununa göre Serbest Bölgeler gümrük hattı dışında sayılır.Serbest bölge ile Türkiyenin diğer yerleri arasında yapılacak ticaret,dş ticaret rejimine tabidir.Serbest bölge ile diğer ülkeler ve Serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi uygulanmaz.

Serbest Bölgelere yapılacak ihracat, İhracat Mevzuatı hükümlerine tabidir

INCOTERMS 2000

 

Grup	Grup Tanımı	Kısaltma	İngilizce Açılımı	Türkçe Açılımı	Kullanıldığı Taşımacılık Türü
E	Satıcı, malı alıcıya kendi işletmesinden teslim eder.	EXW	Ex Work	Ticari İşletmede Teslim	Denizyolu,Karayolu, Havayolu, Demiryolu, çok araçlı taşımacılık
F	Satıcı, alıcının gösterdiği yere malı teslim eder.	FCA	Free Carrier	Taşıyıcıya Teslim	Denizyolu,Karayolu, Havayolu, Demiryolu, çok araçlı taşımacılık
		FAS	Free Alongside Ship	Gemi Yanında Teslim	Denizyolu
		FOB	Free On Board	Gemi Bordasında Teslim	Denizyolu
C	Satıcı, malı alıcının ülkesine gönderir. Nakliye bedeli satıcıya aittir. CIP ve CIF te sigortayı da satıcı yaptırır.	CFR	Cost and Frieght	Mal Bedeli ve Taşıma	Denizyolu
		CIF	Cost, Insurance and Freight	Mal Bedeli, Sigorta ve Taşıma	Denizyolu
		CPT	Carriage Paid To	Taşıma Ödenmiş	Denizyolu,Karayolu, Havayolu, Demiryolu, çok araçlı taşımacılık
		CIP	Carriage and Insurance Paid To	Sigorta ve taşıma Ödenmiş	Denizyolu,Karayolu, Havayolu, Demiryolu, çok araçlı taşımacılık
D	Malın gönderildiği ülkeye kadar, meydana gelen bütün harcamaları ve riskleri satıcıya yükler.	DAF	Delivered At Frontier	Hudutta Teslim	Denizyolu,Karayolu, Havayolu, Demiryolu, çok araçlı taşımacılık
		DES (*)	Deivered Ex Ship	Gemide Teslim	Denizyolu
		DEQ (*)	Delivered Ex Quay	Rıhtımda Teslim	Denizyolu
		DDU (*)	Delivered Duty Unpaid	Vergileri Ödenmemiş Teslim	Denizyolu,Karayolu, Havayolu, Demiryolu, çok araçlı taşımacılık
		DDP	Delivered Duty Paid	Vergileri Ödenmiş Teslim	Denizyolu,Karayolu, Havayolu, Demiryolu, çok araçlı taşımacılık

 

(*)  2010 INCOTERMS’den kaldırılan teslim şekilleri

 

 

INCOTERMS 2010 (TESLİM ŞEKİLLERi)

(Yürürlük:  1 Ocak 2011)

ICC 27 Eylül 2010'da Incoterms 2010 revizyonunu yayınladı. Söz konusu revizyon, 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren uygulamaya geçecek. INCOTERMS İngilizce (International commercial terms) kelimelerinden bazı hecelerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş bir terimdir. INCOTERMS'ler ICC (International Chamber of Commerce) (Milletlerarası Ticaret Odası) (MTO) tarafından hazırlanmaktadır.

 
Incoterms 2010’da teslim şekilleri 13’den 11’e düşürülmüştür.

Dört şart yürürlükten kaldırılmış, bu karşılık iki yeni teslim şekli oluşturulmuştur.

Tüm Taşıma Modlarında Kullanılan Teslim Şekilleri:

EXW-Ex Works	Fabrikada Teslim
FCA-Free Carrier	Taşıma Vasıtasının Yanında Teslim
CPT-Carriage Paid To	Navlun Ödenmiş
CIP-Carriage and Insured Paid To	Navlun ve Sigorta Ödenmiş
DAT-Delivered At Terminal (YENİ)	Terminalde Teslim
DAP-Delivered At Place     (YENİ)	Belirtilen Noktada Teslim
DDP-Delivered Duty Paid	Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak

Sadece Deniz ve İç Su Yolu Taşımalarında Kullanılan Teslim Şekilleri:

FAS-Free Alongside Ship	Geminin Yanına Teslim
FOB-Free On Board	Gemiye Yükleyerek Teslim
CFR-Cost and Freight	Mal Bedeli ve Navlun Ödenmiş Olarak
CIF-Cost,İnsurance And Freight	Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun Ödenmiş Olarak

Sadece CIP ve CIF teslim şekilleri satıcının malları sigortalamasını öngörür.

ÖZETLE: 


(INCOTERMS 2000'de yer alan DDU, DES, DEQ VE DAF teslim şekilleri kaldırılarak 1 Ocak 2011 tarihinde yürürlüğe girecek INCOTERMS 2010'a DAT VE DAP teslim şekilleri ilave edilmiştir.)